شهر تبریز، روستای کندوان: پیش از تمدن تا مشروطه

نوشتن و خواندن درباره تبریز، یعنی دانستن درباره تاریخ، آنقدر که این شهر سابقه تمدنی طولانی دارد و روزهای تاریخی مهمی را از سر گذرانده. شهر تبریز از خاستگاه‌های اصلی مشروطه و مردم‌سالاری بوده و در دوره قاجار مهم‌ترین شهری ایران، بعد از تهران؛ تا آنجا که ولیعهد حاکم آذربایجان می‌شده و با اقامت در شهر تبریز آماده حکمرانی می‌شده. سفر به تبریز اما تنها سفری تاریخی نیست، روستای کندوان در فاصله حدود یک ساعته تا تبریز که به عنوان ییلاق این شهر توسعه پیدا کرده، می‌تواند تجربه‌ای تاریخی و طبیعی را یکجا برای‌تان خلق کند. روستای کندوان تنها روستایی است که به سبک دوره پیش از تمدن، خانه‌هایش با دست کنده شده‌اند، اما زندگی هنوز در این خانه‌ها جریان دارد. 

ربع رشیدی، هاروارد تاریخی

اینکه تاسیس اولین نهاد شهرداری درباره تبریز صدق می‌کند یا تهران محل اختلاف است، اما درباره تبریز و اینکه 700 سال پیش تبریز دانشگاهی با چهار دانشکده داشته تردیدی نیست. چون باقی مانده بنای دانشگاه «رشیدالدین فضل‌الله همدانی»، که به ربع رشیدی معروف است در خیابان عباسی شهر تبریز هنوز قابل بازدید است. بنایی که جزو یکی از معدود آثار ثبت شده در یونسکو است. رشیدالدین وزیر غازان خان از حکمرانان وقت، در ربع رشیدی شهر کوچکی ساخته بود با دانشکده، کتابخانه، مدرسه، مسجد، دارالایتام، حمام، مهمانسرا، بیمارستان، مدارس عالی، و کارگاه‌های صنعتی، چیزی شاید فراتر از فضایی که در دانشگاه هاروارد ساخته شده. رشید الدین برای تامین هزینه‌های این مرکز املاک زیادی را در نقاط مختلف از ایران قدیم، بخش‌هایی از عراق، افغانستان، گرجستان، ولایت روم، آذربایجان و سوریه وقف این مرکز کرد، وقفنامه 50، 60 صفحه‌ای این املاک هنوز هم موجود است.

اختراع خط در تبریز

اگر در شهر تبریز دنبال تاریخ بیشتری می‌گردید سری هم به موزه آذربایجان بزنید. این موزه یکی از مهم‌ترین موزه‌های کشور است، تا آنجا که به عنوان دومین موزه باستان‌شناسی ایران پس از موزه ملی ایران شناخته می‌شود. قدمت اشیا و آثاری که در این موزه نگهداری می‌شوند به دوره اسلامی و پیش از اسلام برمی‌گردد، مثل آثاری از اوایل تاریخ و زمان اختراع خط و سنگ قبرهای مربوط به دوره پیش از اسلام. اگر قصد موزه آذربایجان کنید با یک تیر دو نشان زده‌اید، چون موزه در خیابان امام خمینی و جنب مسجد کبود است و اینطوری می‌توانید مسجدی تاریخی را مربوط به دوران حکمرانی قراقویونلوها در قرن نهم هجری، ببینید.

خوردنی های تبریز، خریدنی های تبریز

درباره تبریز، هرچند جغرافیا و تاریخ توانسته این شهر را به شهرتی بیشتر از مرزهای کشور برساند، اما این شهر حتی اگر این موقعیت استراتژیک و پر داستان تاریخی را نداشت هم می‌توانست تنها با غذاها و خوردنی‌هایش شهرتی برای خود دست و پا کند. شهرتی که حداقل در داخل کشور تبریز را به یکی از مقاصد گردشگری غذا و خوردنی تبدیل کرده. آجیل و شیرینی‌های تبریز را اگر یک بار امتحان کنید تا همیشه تبدیل به معیار و محکی می‌شود که آیا آجیل‌ها و شیرینی‌های بعدی به همان خوبی هستند یا نه. حتی اگر آوازه این تنقلات به گوش‌تان نخورده، باید غذاهای تبریزی را بشناسید، چون نمی‌شود درباره تبریز حرف زد، اما درباره کوفته تبریزی چیزی نگفت و نشنید. اگر یک خانم تبریزی دور و برتان هست، قدرش را بدانید، نه فقط برای اینکه پای سفره‌اش بنشینید، بلکه برای اینکه درباره تبریز و فوت و فن‌های آشپزی مخصوص این شهر یاد بگیرید.

اقامت در تبریز

برای اینکه خیال‌تان از محل اقامت‌تان در تبریز راحت باشد، نام این شهر را در صفحه اول سایت مکانچی جست‌وجو کنید. بعد از میان اقامتگاه‌هایی که برای‌تان نمایش داده می‌شود یکی را انتخاب و به صورت آنلاین رزرو کنید. حالا میزبانی در این شهر منتظر است تا برای‌تان اقامت خوشی مهیا کند.

کندوان؛ روستای دست‌کَن

نام روستای کندوان از شکل خانه‌های این روستا گرفته شده، خانه‌هایی مثل کندو که در دل صخره‌های کله قندی کنده شده، آن هم با دست، اصلا برای همین کندوان را جزو روستاهای «دست‌کن» دسته‌بندی کرده‌اند. سبکه معماری و خانه‌سازی روستاهای دست‌کن مربوط به دوره‌های پیش از تمدن است، وقتی آدم‌ها بدون ابزار اگر غاری پیدا نمی‌کردند، آن را برای خود می‌ساختند تا در آن زندگی کنند، انگار همان مَثَلی که می‌گوید «یا راهی خواهم یافت، یا راهی خواهم ساخت». اما کندوان تنها از این حیث اهمیت ندارد، در همه دنیا دو سکونت‌گاه دست‌کن دیگر هم وجود دارد، اما تنها جایی که هنوز زندگی در آن جریان دارد و مردمی و ساکنی، همین روستای کندوان است. اصلا برای همین است که می‌توانند کنار زندگی خودشان میزبان شما هم باشند، البته همه خانه‌ها شکل اصلی خود را حفظ نکرده اند و بلوک‌های سیمانی بافت یکدست روستا را از بین برده. مردم روستای کندوان حدود یک سوم از سال را در شرایط یخبندان به سر می‌برند، بقیه سال هم آنقدر خنک هست که  در گرم‌ترین روزهای سال جزو اولین مقاصد گردگشری باشد. سوغات روستای کندوان مثل همه روستاهای مناطق کوهستانی گیاهان کوهی و دارویی است. البته قرارگرفتن روستای کندوان در در دامنه سرسبز سلطان داغی باعث شده که عسل این روستا هم‌شهرت مشهورترین عسل‌های کشور باشد. برای رسیدن به کندوان باید از تبریز تا اسکو را طی کنید، اگر از شهر تبریز به قصد اسکو، به سمت کمربندی سردرود حرکت کنید، بعد از باغ‌های اسکو، وارد منطقه حفاظت شده سبلان می‌شوید و می‌توانید روستای کندوان را ببینید. از شهر تبریز تا روستای کندوان حدود یک ساعت راه است که زیبایی بخش پایانی آن خستگی همه راه را از تن‌تان درمی‌آورد. فقط یادتان باشد اگر از مسیر تهران به تبریز می‌روید، روستای کندوان را می‌توانید پیش از رسیدن به تبریز ببینید اگر مسیرتان را به سمت شهر اسکو تغییر دهید. اگر گذرتان به اسکو افتاد مسجد جامع اسکو را جزو دیدنی‌ های تبریز و حومه ببینید.

اقامت در کندوان
هرچند نوع خانه‌سازی روستای کندوان مربوط به دوره پیش از تمدن است، اما داخل خانه‌ها مجهز به امکانات زندگی امروزی است. برای همین رد سفر به این روستا، شما هم می‌توانید مثل یکی از اهالی در یکی از خانه‌های دست‌کن روستای کندوان اقامت کنید. برای اینکه به هر کدام از اقامتگاه‌های این روستا دسترسی داشته باشید کافی است سراغ سایت مکانچی بروید و نام کندوان را در صفحه اول سایت جست‌وجو کنید تا لیست این اقامتگاه‌ها در اختیارتان قرار بگیرد.